çark caddesi ne demek?

Çark Caddesi, Adapazarı ile Serdivan ilçeleri sınırlarında bulunan tarihi cadde. Uzun Çarşı ve Bankalar Cadddesi'nin kesişim alanı ile Şemsiyeli Park arasından başlar, Sapak Camii ile Serdivan Beldiye binası kavşağında sona erer. Adapazarı merkezden batıya doğru uzanır, doğuya doğru devamı Ankara Caddesi'dir.

Tarihi

Çark Cadde'si 1943 ve 1967 depremlerinde ağır hasar almıştır. 40'lı yıllarda tümen, vali konağı, cezaevi, liseler cadde üzerine kurulması ile yapılaşma artmıştır. 60'larda sonra yüksek binalar yapılmaya başlanmış, 67 depremi en çok bu caddeye hasar vermiştir¹. Cadde 99 depreminde de ağır hasar almış, pek çok bina yıkılmıştır².

İsim kökeni

Osmanlı zamanlarında şehre su temin etmek üzere şehir içinden geçen dereye bir "çark" sistemi (dönme dolap) kurulmuştur. 1734 yılında yapılan çark sistemi ile su Adapazarına ve Orta Cami'ye kadar ulaştırılmıştır³.Akarsuyun adı Çark Deresi, üzerinden geçen caddenin adı da Çark Caddesi olmuştur.

Caddenin başlangıç bölümü trafiğe kapalıdır. Aziz Duran belediye başkanlığı döneminde 550 metrelik bölümü trafiğe kapatılmış, yoğun tartışmalar ve itirazlar olmuştur⁴, kentin alış-veriş ve yeme-içme merkezi haline gelmiştir.

Güncel durum

Çark Caddesi her iki tarafında dükkanlar, cafeler, pastahaneler, bankalar bulunur. Sakarya'nın en gözde çaddesi olması nedeniyle günün çoğu saatinde insan yoğunluğu görülür. Tatil günleri ve akşamları kalabalık daha da artar. Serdivan ilçesinde üniversite öğrencilerin yoğunlaşması ve Mavi Durak çevresinde açılan kafeler ve yeni açılan AVM'ler nedeni ile gözdeliğini bir miktar kaybetmiştir. Yenilelen ışık sistemi ve popülerliği, trafiğe kapalı olması ile İstiklal Caddesi'ne benzetilmektedir.

Cadde üzerinde bilinen yerler şunlardır:Orhan Camii önündeki park alanı, Hilmi Kayın İş Merkezi, Şerefiye Camii, Tarihi Cevat Bey Konağı (kahve dünyası), Nuri Bayar Ortaokulu, Atatürk Lisesi, Vali Mustafa Büyük Kız İHL, Orduevi, eski Sakarya Stadyumu yerine yapılan Millet bahçesi, Çark Mesire Yeri, Aziz Duran Parkı (eski adıyla Kentpark), Çark Deresi en sonunda ise bir akaryakıt istasyonu ve karşısında Sapak Camii yer alır. Çark Deresi aynı zamanda Adapazarı-Serdivan sınırını oluşturur.

Şehir üniversitesinde okuyan öğrenciler üzerinde yapılan bir araştırmada Sakarya denilince ilk akla gelen üniversite (%34,8), ikincisi Çark Caddesi (%20,9) çıkmıştır⁵.